Tatjana Nikolajevna Romanova
Tatjana Nikolajevna Romanova (Peterhof, 29 mei 1897 – Jekaterinenburg, 17 juli 1918), grootvorstin van Rusland, is de tweede dochter van tsaar Nicolaas II van Rusland en tsarina Alexandra Fjodorovna. Tatjana sterft op 21-jarige leeftijd in Jekaterinenburg door het executiecommando van de bolsjewieken. Ze wordt vermoord samen met haar ouders, haar zussen (Olga, Maria en Anastasia), haar broer (Aleksej) en enkele kamerhulpen van de familie. Haar oom Michael wordt vlak voor hen vermoord om de reactie van Nicolaas' neef, koning George V te peilen. Deze reageert echter niet, en dit leidt tot het uitroeien van de Romanovs.
Jeugd
Twee jaar nadat de tsaar en tsarina hun eerste kind, grootvorstin Olga, hebben gekregen, wordt op 29 mei 1897 in Peterhof een tweede kind geboren. In Sint-Petersburg worden, zoals altijd bij een keizerlijke geboorte, kanonschoten afgevuurd: 300 voor een zoon en 101 voor een dochter. Het volk en de elite hopen al sinds het huwelijk van Nicolaas en Alexandra op een zoon, een erfgenaam. Het is dan ook een teleurstelling, als ze slechts 101 kanonschoten tellen. Nicolaas en Alexandra geven hun dochter de naam "Tatjana". Na Tatjana worden er nog twee dochters geboren: Maria en Anastasia. Tatjana deelt een slaapkamer met Olga, terwijl Maria en Anastasia samen een kamer hebben.
Nicolaas en Alexandra willen hun kinderen zelf opvoeden, in tegenstelling tot vele andere Europese vorsten. Tatjana groeit op in een hecht en gelukkig gezin en trekt veel op met haar zussen. Het ongeluk sluipt echter door verschillende, kleine gebeurtenissen haar leven in. Haar eerste grote tegenslag is in 1903. Tatjana brengt met haar zussen, haar ouders, haar oom Ernst Lodewijk en diens achtjarige dochtertje Elisabeth een paar dagen door op hun jachtverblijf in Polen. In die dagen krijgt Elisabeth tyfus. Nicolaas en lexandra zijn bang voor besmetting en gaan met hun dochters weg. Alexandra wordt ook ziek en blijft zes weken langer in Polen. Een paar dagen na hun vertrek sterft de kleine Elisabeth; Tatjana en haar zussen zijn erg geschokt. Niet lang daarna krijgt ze voor de tweede keer met een levensbedreigende ziekte te maken. Terwijl Rusland in oorlog is met Japan, wordt er een erfgenaam voor de tsaar geboren: Aleksej. Al snel wordt duidelijk dat Aleksej lijdt aan de erfelijke en in die tijd dodelijke bloederziekte hemofilie. Alexandra roept de hulp in van de gebedsgenezer Grigori Raspoetin. Omdat het volk niet op de hoogte wordt gesteld van Aleksejs ziekte, vindt men de relatie tussen de tsarina en Raspoetin erg vreemd en krijgt Alexandra een slechte reputatie.
Tatjana wordt door haar zussen beschouwd als de lieveling van Nicolaas en Alexandra. Als iemand hun ouders om een gunst moet vragen, wordt Tatjana dan ook naar voren geschoven. Tatjana lijkt ook erg op haar moeder: ze is zeer religieus, leest vaak de bijbel en is erg gereserveerd. Omdat Olga de oudste is, zal het logisch zijn geweest als zij een moederlijke houding tegenover haar zusjes heeft aangenomen. Het is echter Tatjana die Maria en Anastasia bemoedert. Tatjana en haar zusjes worden ondertussen door gouvernantes en leraren klaargemaakt voor hun toekomstige rollen als vertegenwoordigers voor hun vader en hun land: ze krijgen bijvoorbeeld verschillende soorten lessen, variërend van etiquettelessen tot piano- en taallessen. Tatjana kan goed leren en beheerst dan ook veel talen. De meisjes wordt op het hart gedrukt zich als een dame te gedragen, zodat ze later een goede positie op de koninklijke Europese huwelijksmarkt zullen hebben.
Als Tatjana ouder wordt, wordt ze zich meer bewust van de vijandigheid tegenover haar vader. Als ze in 1911 met haar zus Olga en haar vader naar een theatervoorstelling gaat, krijgt ze voor het eerst direct met deze bedreigingen te maken: er wordt een moordaanslag gepleegd op premier Pjotr Stolypin. Olga en Tatjana kunnen dagenlang niet slapen vanwege de schok.
Eerste Wereldoorlog
In 1914 breekt de Eerste Wereldoorlog uit, waar ook Rusland in mee vecht. Om een bijdrage te kunnen leveren, volgen tsarina Alexandra en haar twee oudste dochters Olga en Tatjana een spoedcursus tot verpleegsters; eind 1914 behalen ze een diploma van het Rode Kruis. Olga en Tatjana komen af en toe met hun moeder mee om ziekenhuizen aan het front te bezoeken, maar blijven vooral werken in de ziekenhuizen in Tsarskoje Selo, waar ze assisteren bij ingewikkelde operaties en ze gewonde soldaten verzorgen. Hun werk is hard en de jonge dochters van de tsaar moeten even hard werken als volwassen vrouwen. Het werk breek Olga uiteindelijk op: ze krijgt een zenuwinzinking en krijgt administratief werk te doen. Tatjana voldoet haar plichten echter zonder klagen en wordt door haar schoonheid en opgewektheid erg populair onder de andere zusters en de patiënten.
Revolutie
De oorlog zorgt voor veel onrust in Rusland. Als het Russische leger wordt gemobiliseerd, waren veel burgers voor de Russische deelname aan de Eerste Wereldoorlog. Maar het leger behaalde weinig successen en in 1917 waren er ruim zes miljoen Russische soldaten om het leven gekomen. Ook met de economie ging het slecht: er waren grote tekorten aan o.a. voedsel en brandstof. Tot grote onvrede onder de arme burgers ging het voedsel dat er was, naar het leger en werd de schaarste onder het volk groter. Daardoor ontstonden voedselrellen en opstanden, die gewelddadig werden onderdrukt door het leger van de tsaar. Honderden mensen kwamen hierbij om het leven of raakten gewond. Dit zorgde alleen voor meer onvrede en in 1917 sloegen de voedselrellen om in politieke opstanden. Het Russische volk projecteerde zijn haat op de tsaar en zijn familie: de tsaar had immers zijn garde op zijn eigen burgers afgestuurd. Dit was enkel een directe aanleiding, waar het volk al lang op had gewacht: de tsarenfamilie was al langer impopulair, o.a. vanwege de Duitse afkomst van de tsarina Alexandra en haar band met de vermoorde Raspoetin.
Op 24 februari 1917 begon in Moskou een spontane volksopstand, die het begin was van de eerste fase van de Russische Revolutie. Hoewel de tsaristische garde tot dan toe elke opstand had neergeslagen, gebeurde dat deze keer niet. Integendeel, soldaten van de garde schoten hun eigen officieren neer en deden met de opstand mee. Een week later, op 2 maart, deed Nicolaas gedwongen afstand van de troon ten gunste van zijn broer Michael. De nieuwe regering van Rusland nam Nicolaas, Alexandra en hun kinderen gevangen. Ze kregen in eerste instantie 'huisarrest' in hun paleis in Tsarskoje Selo, maar werden daarna overgebracht naar het kleine stadje Tobolsk in Siberië. Daar heeft het gezin erg lang gevangen gezeten. Dit was een zeer zware tijd voor Tatjana; ze was altijd al erg dun geweest, maar vermagerde nog meer. Ook hield ze zich, net als haar moeder, nog meer bezig met haar religie. Toen in november 1917 de bolsjewieken aan de macht kwamen, werd het gezin met enkele bedienden overgebracht naar Jekaterinenburg in de bergen van de Oeral. In de nacht van 16 op 17 juli 1918 werden Tatjana, haar familie en enkele bedienden in de kelder van het Ipatiev-huis op bevel van commandant Jakov Joertovski geëxecuteerd.
Identificatie en begrafenis
Na de moord werden de lijken onherkenbaar gemaakt en begraven. In het begin van de jaren negentig, na de val van de Sovjet-Unie, ging men aan de hand van een geheim rapport van Joertovski op zoek naar de lichamen. Slechts vijf lijken werden gevonden; de twee missende lichamen waren waarschijnlijk van één van de twee jongste dochters (Maria of Anastasia) en van Aleksej. Alexandra en de kinderen werden geïdentificeerd met behulp van DNA van prins Philip van Edinburgh (een kleinzoon van Alexandra's zus Victoria) en Nicolaas o.a. met behulp van DNA van het lichaam van zijn aan tuberculose gestorven broer George.
De lichamen werden in 1998 bijgezet in de crypte van de keizerlijke familie in de St. Petrus en Pauluskathedraal in Sint-Petersburg, tachtig jaar na de executie. Op 14 augustus 2000 werden enkele leden van de Romanov-familie door de Russisch-orthodoxe Kerk gecanoniseerd: Olga en haar familie werden tot strastoterpets verklaard. De Russisch-orthodoxe kerk in het buitenland had dit in 1978 al gedaan.
Gerelateerde artikelen:
(Laatste) Keizer Tsaar Nicholas (Nikolia) II Romanov van Rusland
Tsarina Viktoria Alix Helena Luise Beatrice (Alexandra) van Hesse en Rijn
Olga Nikolajevna Romanova
Tatjana Nikolajevna Romanova (dit artikel)
Maria Nikolajevna Romanov
Anastasia Nikolajevna Romanova
Aleksej Nikolajevitsj Romanov
Referenties/bronnen:
- Wikipedia.
- Nieuwsuitzending EuroNews 24 augustus 2007, 22.45u
- Laatste kinderen Russische tsaar gevonden, NU.nl, 1 mei 2008
